ఒకే ఒక్క శబ్దం 1 - కిటికీ వెనక నిశ్శబ్దం

గుల్జార్  కవిత్వం చదువుతున్నప్పుడు నేనెప్పుడూ వొక తోటని ఊహించుకుంటాను.

వేల వర్ణాల పూలతో మాట్లాడుకుంటూ వుంటాను. అనేక రకాల ఆకుల చెక్కిళ్ళని  నా చూపులతో తాకుతూ వుంటాను. పూల మధ్య దూరంలో విస్తరించే పరిమళాన్ని కొలుస్తూ వుంటాను. ఈ తోటలో నడుస్తూ వున్నప్పుడు నా భాష మారిపోతుంది. లోకమంతా వొకే  ప్రతీకగా మారిపోయి కనిపిస్తుంది.

ఎన్ని పూలు..ఎన్ని ఆకులు…ఎన్ని పరిమళాలు…వొకటి ఇంకో దాన్ని అనుకరించనే అనుకరించదు. ప్రతి పూవూ, ఆకూ తనదైన లోకాన్ని తన చుట్టూరా ఆవిష్కరిస్తూ పరిమళిస్తుంది. 

గుల్జార్ అంటే తోట. కాని, గుల్జార్ కవిత్వమంతా ఈ తోటకి పర్యాయ పదమే!

వొక సారి ఈ తోటలోకి అడుగు పెట్టాక వెనక్కి తిరిగి వెళ్లాలని అనిపించదు. వెళ్ళినా, ఈ  తోట మన కలలనీ, వాస్తవాల్నీ వదిలి వెళ్ళదు. ఈ తోటలోని వొక్కో పూవునీ తనదైన ప్రత్యేకమైన ఎంపికతో ఇక నించి వారం వారం మన ముందు వుంచబోతున్నారు నిషిగంధ. 

నిషిగంధ ఇక్కడ కేవలం అనువాదకురాలు మాత్రమే కాదు. గుల్జార్ కవిత్వంతో ఆమెకేదో ఆత్మీయ బంధం వుంది. ఇద్దరిలోనూ వొకే గంధమేదో వుంది. అందుకే, ఈ అనువాదాల్లో రెండు ఆత్మలు వొకే భాషని వెతుక్కుంటున్న నిశ్శబ్దం వినిపిస్తుంది.

గుల్జార్ తేలిక మాటలే ఉపయోగిస్తాడు. అందరికీ తెలిసిన ప్రతీకలే వాడతాడు. సందర్భాలు కూడా మనకి తెలిసినవే కదా అనిపిస్తాడు. కాని, వొక తెలియని మార్మికతని ఆ సందర్భంలోకి లాక్కొని వస్తాడు. మనకి బాగా తెలిసిన లోకమే తెలియనట్టు వుంటుంది అతని భాషలో-  అలాంటి తెలిసీ తెలియని ఆ సున్నితత్వాన్ని నిషిగంధ ఈ అనువాదాల్లోకి చాలా సహజంగా తీసుకువచ్చారు.

అనువాదాలు వొక ఎత్తు అయితే, ఈ రెండీటికి తగ్గట్టుగా ఆ కవిత్వంలోని నైరూప్యతా, ఆప్యాయతా అందుకొని వాటిని రేఖల్లో ఎవరు బంధించగలరా అని ఆలోచిస్తున్నప్పుడు  వెంటనే తట్టిన పేరు సత్యా సూఫీ. కవితని చదువుకుంటూ దానికి రేఖానువాదం చేయడం అంత తేలికేమీ కాదు. ప్రత్యేకమైన తన నలుపూ తెలుపు వర్ణ ఛాయలతో  గుల్జార్ నీ, నిషిగంధనీ వొకే రేఖ మీదికి తీసుకువచ్చిన అరుదైన చిత్రకారిణి సత్యా.

 

– అఫ్సర్

కిటికీలన్నీ మూసి ఉన్నాయి

గోడల హృదయాలూ గడ్డకట్టుకున్నాయి

తలుపులన్నీ వెనక్కి తిరిగి నించున్నాయి

ఆ బల్లా, కుర్చీ అన్నీ

నిశ్శబ్దపు తునకల్లా!

ఆ రోజుకి సంబంధించిన శబ్దాలన్నీ

నేల కింద సమాధి అయ్యాయి.

చుట్టూ అన్నిటికీ తాళాలు..

ప్రతి తాళం మీదా ఒక కరకు నిశ్శబ్దం!

ఒకే ఒక్క శబ్దం నాకు దొరికితే..

నీ స్వరం తాలూకు శబ్దం..

ఈ రాత్రి రక్షించబడుతుంది!

ఇక కలసి మనిద్దరం

ఈ రాత్రిని రక్షించవచ్చు!


మూలం:

Khidkiyan band hai deewaron ke seene tande
Peet phere huye darwaajen ke chehre chup hain
Mej kursee hain ki khamoshi ke dhabbe dhabbe
Pharsh me daphan hain sab aahaten saare din ki
Saare maahoul pe taale se pade hain chup ke
saare maahoul pe pathraayi huyi chup sii lagee hain
Teri aawaaj ki ek jhalak mil jaaye kahin se
Raat bach jaayegii
Milke donon bachaathe hain is raat ko!


మొదటి ప్రచురణ సారంగలో...