గుబురుకొమ్మల చెట్టు...

ఎందుకో ఎక్కడా ఆగబుద్దీ కాదు

అలా అని అంతా వదిలేసి వెళ్ళాలనీ ఉండదు..

లేతకాంతి చిన్నగా కుదిపి లేపడంతోనే

ఆకాశం ఆట మైదానం అవుతుంది...

గెలుపు అవసరం లేని నింపాది పరుగులు మొదలవుతాయో లేదో

వేధించే దాహాలన్నీ దారి తప్పుకుంటాయి!

 

కింద నించి చేతులు జాచి పిలుస్తున్న

పాపాయి నవ్వులన్నీ

మెత్తటి మట్టి వాసనని మోసుకొచ్చినప్పుడల్లా

ఇక ఉండలేక మహా ఇష్టంతోనే దిగి వస్తాను..

తెల్లటి గోడలమీదనో, పెరటి మొక్కల మధ్యనో

ఎంతో కొంతసేపు సావకాశంగానే గడుపుతాను కానీ

అక్కడా ఆగలేను..

ఒక అన్యమస్కపు క్షణం చివర్లో తటాలున లేచెళ్ళక ఉండలేను!

 

గోపురం గూడులో నింపాదిగా శ్వాస తీసుకుంటూ
దుమ్మూ దుమారమూ దాటేస్తుంటాను..

విసిరేసే ముసురొకటి వచ్చినప్పుడే

గుబురుకొమ్మల చెట్టొకటి ఆసరా ఇచ్చింది.

గూళ్ళు కట్టుకున్న జంటల గురించీ,

వాటిని వదిలి వెళ్ళిన గువ్వల గురించీ

చెమ్మగిల్లిన కధలెన్నో చెప్పింది.

ఇప్పటివో, గతజన్మవో తెల్చుకోలేని జ్ఞాపకాలలో

కరిగీ, కదిలీ వెక్కి వెక్కి ఏడ్చేశాననుకుంటా
మెత్తని ఆకుల మధ్యలోకి హత్తుకుంది!

 

గడ్డిపూల మైదానాలు దాటెళ్ళుతున్నాను
ఎప్పటి అసహనాలూ, అయోమయాలో

వేకువఝాము వెలుతురులో వదిలించేసుకుంటూ..

వీచే గాలుల మధ్య చిన్నగా చలించే లేత అకులూ,

చెట్టంతా అలుముకున్న గోరువెచ్చని శాంతీ గుర్తుకొస్తూనే

ఎందుకో అంతా వదిలేయాలనిపించింది..

అక్కడికే వెళ్ళిపోవాలనీ తెలిసిపోయింది!

 

రివ్వున తిరిగివెళ్ళానా
వేల కనురెప్పలై రాత్రంతా కాపాడిన పచ్చదనం

ఖండాలుగా కొట్టివేయబడి కనబడింది!

విరిగిన నీడలేమో బుగ్గలు తుడుచుకుంటున్నాయి!!

 

 

మొదటి ప్రచురణ TFAS 30th Anniversary Souvenir ప్రతిభ లో (pg. 113)

ఒకే ఒక్క శబ్దం 2 - అప్పట్లో ఆ కాయితప్పడవ...

కాస్తంత ఊసుపోనితనమూ.. బోల్డంత ఉత్సాహమూ.. చినుకు వాసన తగలగానే, కాసిని వృధా కాగితాలు కనబడగానే!

గబగబా వాటిని సాపు చేసి, గోటితో గీరీ గీరీ అతిజాగ్రత్తగా చదరంగా చింపి, ఇంకెంతో ఏకాగ్రతతో మడతలు పెడుతూ ఒక కాగితం పడవని తయారు చేసుకుని, ఇక ఆ సాయంత్రమంతా కురవబోయే వానలో ముందుగా చేతులు జాచి  అరచేతిలోకి చినుకుల్ని ఆహ్వానించడం!

చిన్నప్పుడనేం కాదు.. ఇప్పటికీ కూడా!

వర్షం పెద్దదయ్యీ, కాస్త నీళ్ళు నిలవగానే మెల్లగా పడవని వదలడం.. అది ఒరగకుండా, మునగకుండా ఆ వర్షపు నీటి అలల్లో మెల్లగా ఊగుతూ నిలకడగా ఉండటం చూశాక ఇక అదో భరోసా. ఈ కొత్త ప్రయాణంలో అది భద్రంగానే ఉండగలదని!

కాసేపయ్యాక కూడా కదలకుండా అక్కడక్కడే తిరుగాడుతూ ఉంటే మెల్లగా చేతుల్తో నీళ్ళని ముందుకు తోయడం, ప్రవాహంలో నడవడవక తప్పదని అప్పట్లో పడవకి అర్ధమైందో లేదో కానీ, తల్చుకుంటే మాత్రం కాలేజీ చదువుకని ఒంటరిగానే రైలెక్కించిన అమ్మ గుర్తొచ్చింది!

పైనా, కిందా చుట్టూ నీళ్ళల్లో.... ముసురు పట్టిన రాత్రిళ్లలో... సుళ్ళు తిరుగుతూ సాగిపోతుందా పడవ, ఒంటరిగా.. ఒక రహస్య సందేశం అందించే గురుతర బాధ్యతని చేపట్టిన సైనుకుడిలా!!!

 
కాగితం పడవ

కూడలి నించి నడచి, మార్కెట్ మీదుగా, బజారు దాటుకుంటూ

ఎర్ర వీధుల్లోంచి వెళ్తోంది కాగితం పడవ
వర్షాకాలపు అనాధ నీళ్ళల్లో ఊగిసలాడుతోంది నిస్సహాయ పడవ!

ఊరిలోని అల్లరిచిల్లర సందుల్లో కలత పడుతూ అడుగుతోంది,

'ప్రతి పడవకీ ఒక తీరం ఉంటుందంటే

మరి నాదైన తీరం ఎక్కడా?'

ఎంతటి అమానుషత్వమో కదా,

ఒక అమాయక బాలుడు

నిరర్ధకమైన కాగితానికి

కాస్త అర్ధాన్ని ప్రసాదించడం!!

మూలం:

Maanii

Chauk se chalkar, mandi se, baajaar se hokar

Laal gali se gujari hain kaagaj ki kashti

Baarish ke laawaris paani par baithi bechaari kashti

Shehar ki aawaaraa galiyon main sehamii sehamii puunch rahii hain

'Har kashTi ka saahil hota hain to --

Mera bhI kya saahil hoga?'

Ek maasoom bachche ne

Bemaanii ko maanii dekar

Raddi ke kaagaj par kaisaa julm kiyaa hain!!


మొదటి ప్రచురణ సారంగలో...

నువ్వుండి వుంటే...

నువ్వుండి ఉంటే బావుండనే సమయాలు కొన్ని ఉంటాయి.. 

 

పొడవాటి యూకలిప్టస్ చెట్ల మధ్యలో

రెపరెపలాడే కాంతి నీడల్లో

వదలలేక.. వదిలి కదల్లేక.. తచ్చట్లాడిన ఆ ఒక రోజుని

మడతలు తీసి

దిగులు సాయంత్రాల ముందరంతా పరుచుకున్నప్పుడల్లా

పక్కన నువ్వుంటే బావుండుననే అనిపిస్తుంది.. 

 

తీరిక లేని పగళ్ళ చివర్లలో

ఏమీ చేయాలనిపించని సమయాలు కొన్నుంటాయి..

సెలయేటి అలల మీద దక్షిణపు గాలి సేదతీరే సమయాలు..

వాగు పక్కన మన పచ్చపూలచెట్టు నీళ్ళల్లోకి తొంగి చూసుకుంటూ

పూలరెక్కల్ని సరిచేసుకునే సమయాలు..

అధాటుగా తగిలి.. ఇంకాస్త తాకి.. అనాలోచితంగానే అరచేతుల్ని ముడివేసి

గలగలమంటూ నడవాలనిపించే అలాంటి సమయాల్లో

నువ్వు లేవని ఎంతో కొంత ఎక్కువగానే బరువేస్తుంది! 

 

వెన్నెల్లో వర్షం కురవదెందుకనీ!?

చీకటి గుత్తులుగా కట్టిన ఒకనాటి ఆకాశాన్ని చూస్తూ అడిగినప్పుడనుకుంటా

పెదవులకు పెదవులు ఆన్చి,

దాటెళ్ళిపోయిన వాననీ

ఇంకా నింగి సరిహద్దుల్లోకి కూడా చేరుకోని వెన్నెల్నీ

అన్నీ కలగలిపిన ఏడుకాలాల స్వప్నాన్నీ

నా కోసం వెదికి తెచ్చి

నీ పాటికి నువ్వు వెళ్లిపోయావ్.. 

 

ఆగి ఆగి సంతోషపెట్టే ఆ చిన్ని కలవరం

చెంపల్ని నిమిరినప్పుడల్లా

పక్కన నువ్వుంటే చెప్పలేనంత బావుండుననే అనిపిస్తుంది!

 

మొదటి ప్రచురణ 20th TANA Conference Souvenir-2015 July

 

 

ఒకే ఒక్క శబ్దం 1 - కిటికీ వెనక నిశ్శబ్దం

గుల్జార్  కవిత్వం చదువుతున్నప్పుడు నేనెప్పుడూ వొక తోటని ఊహించుకుంటాను.

వేల వర్ణాల పూలతో మాట్లాడుకుంటూ వుంటాను. అనేక రకాల ఆకుల చెక్కిళ్ళని  నా చూపులతో తాకుతూ వుంటాను. పూల మధ్య దూరంలో విస్తరించే పరిమళాన్ని కొలుస్తూ వుంటాను. ఈ తోటలో నడుస్తూ వున్నప్పుడు నా భాష మారిపోతుంది. లోకమంతా వొకే  ప్రతీకగా మారిపోయి కనిపిస్తుంది.

ఎన్ని పూలు..ఎన్ని ఆకులు…ఎన్ని పరిమళాలు…వొకటి ఇంకో దాన్ని అనుకరించనే అనుకరించదు. ప్రతి పూవూ, ఆకూ తనదైన లోకాన్ని తన చుట్టూరా ఆవిష్కరిస్తూ పరిమళిస్తుంది. 

గుల్జార్ అంటే తోట. కాని, గుల్జార్ కవిత్వమంతా ఈ తోటకి పర్యాయ పదమే!

వొక సారి ఈ తోటలోకి అడుగు పెట్టాక వెనక్కి తిరిగి వెళ్లాలని అనిపించదు. వెళ్ళినా, ఈ  తోట మన కలలనీ, వాస్తవాల్నీ వదిలి వెళ్ళదు. ఈ తోటలోని వొక్కో పూవునీ తనదైన ప్రత్యేకమైన ఎంపికతో ఇక నించి వారం వారం మన ముందు వుంచబోతున్నారు నిషిగంధ. 

నిషిగంధ ఇక్కడ కేవలం అనువాదకురాలు మాత్రమే కాదు. గుల్జార్ కవిత్వంతో ఆమెకేదో ఆత్మీయ బంధం వుంది. ఇద్దరిలోనూ వొకే గంధమేదో వుంది. అందుకే, ఈ అనువాదాల్లో రెండు ఆత్మలు వొకే భాషని వెతుక్కుంటున్న నిశ్శబ్దం వినిపిస్తుంది.

గుల్జార్ తేలిక మాటలే ఉపయోగిస్తాడు. అందరికీ తెలిసిన ప్రతీకలే వాడతాడు. సందర్భాలు కూడా మనకి తెలిసినవే కదా అనిపిస్తాడు. కాని, వొక తెలియని మార్మికతని ఆ సందర్భంలోకి లాక్కొని వస్తాడు. మనకి బాగా తెలిసిన లోకమే తెలియనట్టు వుంటుంది అతని భాషలో-  అలాంటి తెలిసీ తెలియని ఆ సున్నితత్వాన్ని నిషిగంధ ఈ అనువాదాల్లోకి చాలా సహజంగా తీసుకువచ్చారు.

అనువాదాలు వొక ఎత్తు అయితే, ఈ రెండీటికి తగ్గట్టుగా ఆ కవిత్వంలోని నైరూప్యతా, ఆప్యాయతా అందుకొని వాటిని రేఖల్లో ఎవరు బంధించగలరా అని ఆలోచిస్తున్నప్పుడు  వెంటనే తట్టిన పేరు సత్యా సూఫీ. కవితని చదువుకుంటూ దానికి రేఖానువాదం చేయడం అంత తేలికేమీ కాదు. ప్రత్యేకమైన తన నలుపూ తెలుపు వర్ణ ఛాయలతో  గుల్జార్ నీ, నిషిగంధనీ వొకే రేఖ మీదికి తీసుకువచ్చిన అరుదైన చిత్రకారిణి సత్యా.

 

– అఫ్సర్

కిటికీలన్నీ మూసి ఉన్నాయి

గోడల హృదయాలూ గడ్డకట్టుకున్నాయి

తలుపులన్నీ వెనక్కి తిరిగి నించున్నాయి

ఆ బల్లా, కుర్చీ అన్నీ

నిశ్శబ్దపు తునకల్లా!

ఆ రోజుకి సంబంధించిన శబ్దాలన్నీ

నేల కింద సమాధి అయ్యాయి.

చుట్టూ అన్నిటికీ తాళాలు..

ప్రతి తాళం మీదా ఒక కరకు నిశ్శబ్దం!

ఒకే ఒక్క శబ్దం నాకు దొరికితే..

నీ స్వరం తాలూకు శబ్దం..

ఈ రాత్రి రక్షించబడుతుంది!

ఇక కలసి మనిద్దరం

ఈ రాత్రిని రక్షించవచ్చు!


మూలం:

Khidkiyan band hai deewaron ke seene tande
Peet phere huye darwaajen ke chehre chup hain
Mej kursee hain ki khamoshi ke dhabbe dhabbe
Pharsh me daphan hain sab aahaten saare din ki
Saare maahoul pe taale se pade hain chup ke
saare maahoul pe pathraayi huyi chup sii lagee hain
Teri aawaaj ki ek jhalak mil jaaye kahin se
Raat bach jaayegii
Milke donon bachaathe hain is raat ko!


మొదటి ప్రచురణ సారంగలో...